Echtscheiding en de ondernemer - deel I

Waar moet je op letten bij een echtscheiding van een ondernemer?
In 2021 eindigden 25.962 huwelijken in een echtscheiding. Mannen die gingen scheiden waren gemiddeld 48,2 jaar, vrouwen gemiddeld 44,9 jaar. Kortom, scheiden gebeurt vaak als mensen nog midden in het (werkende) leven staan. Er is daarom in veel gevallen ook een onderneming betrokken bij de echtscheiding (of bij de ontbinding van het geregistreerd partnerschap). Een echtscheiding heeft daardoor ook vaak effect op de onderneming. Hiervoor is het allereerst van belang om goed te kijken naar het huwelijksvermogensregime (gemeenschap van goederen of huwelijksvoorwaarden) en om vast te stellen in welke vorm de onderneming wordt gedreven.

Gemeenschap van goederen
Als er sprake is van een gemeenschap van goederen moeten alle activa en passiva die er op de peildatum waren, bij helfte worden gedeeld tussen de echtgenoten, tenzij de onderneming is verkregen door een schenking of nalatenschap onder uitsluitingsclausule.
Ook de onderneming maakt dan dus onderdeel uit van de te verdelen gemeenschap.
Het is daarbij wel zo dat de onderneming in principe altijd wordt toegedeeld aan de echtgenoot die de onderneming drijft. De waarde van de onderneming moet dan vervolgens wel tussen beiden worden gedeeld. Stel dat de aandelen van de BV dus € 100.000,-- waard zijn, worden deze aandelen wel aan de DGA toegedeeld, maar moet de DGA zijn echtgenoot hiervoor  een bedrag voldoen van € 50.000,--. Dit geldt dus zowel bij eenmanszaken (waarbij er moet worden gekeken naar de activa en de passiva van de eenmanszaak), als voor de (aandelen van een) BV.

NB: Soms denken mensen dat de BV geen onderdeel zou uitmaken van een gemeenschap van goederen, omdat er bij een BV sprake is van een afgezonderd vermogen. Dat is onjuist. De aandelen van de BV vallen gewoon in de gemeenschap van goederen. Het afgescheiden vermogen van de BV heeft enkel en alleen betrekking op de onmogelijkheid van schuldeisers van de BV om zich te verhalen op het vermogen van de echtgenoten zelf.

Waardering onderneming
Bij een echtscheiding moet de onderneming worden gewaardeerd. Het is vaak een punt van discussie hoe deze waardering moet plaatsvinden. Dat is een complex onderdeel van de echtscheiding, waarbij veel verschillende factoren een rol kunnen spelen. Er zijn verschillende waarderingsmethoden zoals de vaststelling van de intrinsieke waarde, de rentabiliteitswaarde en de DCF-methode (de discounted cash flow methode). Welke waarderingsmethode het beste kan worden gehanteerd hangt vaak ook af van de soort onderneming.

Voor deze waardering zijn de jaarrekeningen van de onderneming van groot belang. Ook de prognose van de onderneming (wat is de verwachting voor de toekomst) speelt een rol. Indien relevant kijken we daarbij ook naar de rekening-courantschuld, een mogelijke stille reserve, de eventuele goodwill van de onderneming; het zijn allemaal factoren waarmee soms rekening moet worden gehouden bij de echtscheiding. Indien noodzakelijk hebben wij in ons netwerk diverse accountants, fiscalisten en pensioendeskundigen om mee te kunnen sparren.

Huwelijksvoorwaarden
Als u bent gehuwd na het opmaken van huwelijksvoorwaarden kan het zo zijn dat de onderneming geen onderdeel uitmaakt van het te verrekenen vermogen bij echtscheiding, maar dat hangt af van de manier waarop de huwelijksvoorwaarden zijn opgesteld. Er bestaan verschillende smaken huwelijksvoorwaarden, zoals het finale verrekenbeding, het periodieke verrekenbeding en de zogenaamde koude uitsluiting. In sommige gevallen blijven de aandelen dan buiten de verrekening, maar kunnen wel de in de BV achtergebleven (opgepotte) winsten moeten worden verrekend. Dit hangt af van de tekst van uw huwelijksvoorwaarden. Hiervoor kijken wij graag met u mee, ook als u de echtgenoot van de ondernemer bent.

 Heeft u vragen over een echtscheiding en een onderneming of heeft u een andere vraag? Neem dan gerust contact met ons op. Wij helpen u graag op weg.

 Karlijn Hageraats-Bouwens                          
 hageraats@hansadvocaten.nl                      

 Tel: 030-233 62 82